Rose Chibambo
| ụdịekere | nwanyị  |
|---|---|
| mba o sị | Malawi |
| aha enyere | Rose |
| ụbọchị ọmụmụ ya | 8 Septemba 1928 |
| Ebe ọmụmụ | Mzimba District |
| Ụbọchị ọnwụ ya | 12 Jenụwarị 2016 |
| Ebe ọ nwụrụ | Blantyre |
| Ụdị ọnwụ | eke na-akpata |
| ihe kpatara ọnwụ | myocardial infarction |
| ọrụ ọ na-arụ | Onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị, activist |
| ebe agụmakwụkwọ | Ekwendeni Girls Secondary School |
| onye otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị | Nyasaland African Congress |
| Ụcha ime anya | black |
| ụcha ntụtụ isi | Ntụtụ ojii |
Rose Lomathinda Chibambo (8 Septemba 1928 – 12 Jenụarị 2016) bụ onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị ama ama na British Protectorate nke Nyasaland n'ime afọ ndị na-eduga na nnwere onwe nke steeti Malawi na afọ 1964, na mgbe e mesịrị. Ọ haziri ụmụ nwanyị Malawi n'ọgụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị ha megide ndị Britain dị ka ndị ndọrọndọrọ ọchịchị ga-esonyere ndị nwoke ha na ntinye maka nnwere onwe. E jidere ya na 23 Maachị 1959, ụbọchị abụọ ka ọ mụsịrị nwa nwanyị, ma kpọga ya n'ụlọ mkpọrọ Zomba. E jidere ndị ọgụ nnwere onwe ibe ya, gụnyere Hastings Banda na mbụ, n'ụtụtụ Machị 3 mgbe gọvanọ Robert Armitage kwupụtara ọnọdụ mberede. Mgbe Malawi nwetasịrị nnwere onwe n'afọ 1964, Rose Chibambo bụ nwanyị mbụ ejere ozi na kabinet ọhụrụ. Mgbe ya na Hastings Banda sere okwu, a manyere ya ije biri n'ala ọzọ ruo afọ iri atọ, na-alọghachi na mweghachi nke ọchịchị onye kwuo uche ya.
Okwu ndị okwuru
[dezie]- Ọtụtụ mgbe, abụ anyị, dị ka n'òtù ụmụ nwanyị, anyị na-ewere ụfọdụ n'ime egwu ndị a na-agụ n'ime ime obodo, wee tinye okwu ndọrọ ndọrọ ọchịchị iji mee ememe ahụ ... Ọ dịghị onye ọ bụla n'oge ahụ, na ọ bụ onye a mere anyị ka anyị bụrụ abụ. Mba, ọ bụ naanị abụ izugbe. Dị nnọọ ka anyị nọ ebe a. Ị nwere ike ịmalite egwu, na egwu anyị n'ọtụtụ oge, egwu Africa anyị, ha bụ omenala. Ọ naghị esiri ha ike ịbụ abụ. Anyị nwere ike iburu ya ngwa ngwa, mgbe ahụ anyị niile ga-abụ abụ.
- Enwere m mmetụta a ... ụmụ nwanyị kwesịrị ịbụ akụkụ na akụkụ nke mmegharị ahụ dum, ọbụlagodi na-agba ọsọ obodo ahụ. Ụmụ nwanyị kwesịrị itinye aka n'ime mkpebi. Nke ahụ bụ ebumnobi m.
- Ị mara na anyị bụ ndị nne. Ọ bụ anyị na-azụlite ụmụaka, ụmụaka ndị a bụ Wenela [nke dị na South Africa] n'ọrụ n'oge ahụ. Ha na-aga Wenela na ọtụtụ n'ime ha na-anwụ n'ebe ahụ. Ha anaghị alọghachi na ndụ. Ma mgbe ahụ, e nwere ọtụtụ mmegbu. Enwere thangata a na ya na gọọmentị ahụ, ọ dị mwute na ha, n'oge ahụ, ha amalitelarị iwepụ ndị mmadụ na mpaghara ebe ha chere na ọ kacha mma maka ndị Europe ma ọ bụ na ọ kacha mma maka ugbo ...Ha chọrọ inye ndị Europe ohere ka ha biri. M kwuru, ị ga-ahụ ihe ndị a niile. Ugbu a, a na-ewepụ anyị n'ime ime obodo anyị. A na-akwali anyị ebe a na ebe a. Ndinyom ahu we ghọta. Ha sịrị, ee ee, mgbe ahụ anyị ga-emerịrị ihe.
